گناهکار مریض است و باید دست او را گرفت نه آنکه او را از جامعه طرد کرد. آنچه از آموزه های دینی بدست می آید معاشرت با خویشان، بدون قاعده و ضابطه نیست. محور و مدار اصلی در معاشرت انجام واجبات و ترک محرمات است.

با وجود تمامی آثار و برکاتی که در معاشرت و تعامل با دوستان و آشنایان بخصوص خویشاوندان بسیار نزدیک حاصل می شود، در موارد بسیاری نیز به جهت عدم توجه و تأکید آنان به قواعد و معیارهای اخلاقی و دینی و فراهم آوردن زمینه گناه و معصیت، چالش های آزاددهنده ای را در معاشرت بوجود می آورند که شیرینی معاشرت را به تلخی تبدیل می کند. اینجاست که این سوال مهم طرح می شود که چه باید کرد؟ با توجه به تاکیدات مکرر اسلام، مبنی بر اهمیت، ضرورت و وجوب صله رحم و معاشرت با خویشان و گناه کبیره خواندن قطع رحم، آیا در صورت بی توجهی معاشران به دستورات و احکام شرع مقدس، باز هم باید با آنان معاشرت و مراوده داشت؟ 

کم نیستند افرادی که ماهها و بلکه سال ها با برادر، خواهر و حتی والدین خود قطع رابطه کرده و توجیهشان این است که روابط ما با آنان جز ناراحتی و اوقات تلخی، استرس و اضطراب و گناه حاصلی نداشته و ندارد. 
و باز کم نیستند افرادی که برعکس گروه مذکور، بدون توجه به قواعد معاشرت و مراودات دینی، با اهل معصیت به راحتی آمد و شد داشته و اصل و اساس در ارتباط با خویشان را، هم خونی و علاقه به دور هم جمع شدن و با هم بودن و گفتن و خندیدن و خوش بودن می دانند. بدون شک هر دو گروه یاد شده در دو سوی ارتباط سالم و هدفمند و دینی قرار دارند و در بستر افراط و تفریط و انحراف گام برمی دارند. 
آنچه از آموزه های دینی بدست می آید معاشرت با خویشان، بدون قاعده و ضابطه نیست. محور و مدار اصلی در معاشرت انجام واجبات و ترک محرمات است. 
تنها معاشرت با نیت عبادی و انجام تکلیف و مأموریت دینی، باعث همدلی، رشد و بالندگی و آرامش و نشاط خواهد شد. 

آیا تحقیر افراد بی‌ایمان و گنه‌کار، رفتاری صحیح است؟

تحقیر افراد بی‌ایمان و اهل معصیت بستگی به شرایط آنان دارد؛ برای نمونه، اگر آنان به دلیل ناآگاهی و ضعف فرهنگی، ایمانشان ضعیف بوده و دست به گناه می‌زنند نباید به تحقیر آنان پرداخت، بلکه باید در راه هدایت آنان کوشید و روایاتی که درنکوهش سرزنش و تحقیر افراد، وارد شده است ناظر به این دسته از انسان‌ها است، که در این‌جا به ذکر چند روایت بسنده می‌شود.
1ـ امام سجاد (علیه السلام) فرمود: «آخرین سفارشى كه حضرت خضر نبی به موسى بن عمران (علیه السلام) كرد این بود كه؛ حتماً هیچ‌كس را به گناهى سرزنش مكن...».[1]
2ـ امام صادق (علیه السلام) فرمود: «رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرموده است: هر كه كار زشتى را فاش كند ‌مانند كسى است كه آن‌را انجام داده، و هر كه مؤمنى را به چیزى سرزنش كند نمیرد تا مرتكب آن شود».[2]

3ـ همچنین آن ‌حضرت به نقل از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: «اى اشخاصى كه به زبان ایمان آورده‌اید، نه در قلب و درون! در جستجوى اسرار و عیب‌هاى مؤمنان نباشید، و لغزش و خطاهاى ایشان را دنبال نكنید. پس كسى كه در جستجوى عیب و لغزش دوست و برادر خود باشد، خداوند متعال نیز لغزش‌ها و خطاهاى او را دنبال می‌نماید؛ و كسى كه خداوند دنبال لغزش‌هایش باشد در نهایت رسوا می‌گردد، اگر چه در جمع خانواده‌اش باشد».[3]
اما اگر گنه‌کاران از روی لجاجت، افراد با ایمان را مورد تمسخر قرار داده و تحقیرشان کنند، باید از همین حربه علیه آنان بهره جست که پاداش کلوخ انداز سنگ است و در قرآن و روایات نمونه‌هایی از این قبیل بیان شده است؛ چنان‌که در قرآن می‌خوانیم: «...فَمَنِ اعْتَدى‏ عَلَیْكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَیْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدى‏ عَلَیْكُمْ...»؛[4] پس هر كس بر شما ستم روا داشت همان‌گونه كه با شما ستم روا داشته است با وى ستم روا دارید.
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: «هر گاه پس از من، شكّاكان و بدعت‌گزاران را دیدید، از آنان بیزارى بجویید و تا می‌توانید، به آنان ناسزا بگویید و از آنها، بدگویى كنید و محكومشان نمایید، تا دیگر در تباه كردن اسلام، طمع نكنند و مردم از آنها بر حذر باشند و از بدعت‌هایشان، چیزى نیاموزند. بدین‌سان، خداوند، در عوضِ آن، براى شما پاداش‌هایى را می‌نویسد و به سبب آن، درجات شما را در آخرت، بالا می‌برد».[5]

پی نوشتها: 
 [1]. شیخ صدوق، خصال، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 1، ص 111
 [2]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 4، ص 59
 [3]. محدث نوری، حسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج 9، ص 109
 [4]. بقره، 194.
.[5] کافی، ج 2، ص 375.