چون در وجودت رذیلت‌ها و شرارت‌ها، سرشته شده است و اگر خودت را به کارهای خوب وادار نکنی؛ صددرصد بدی‌هاست که بر تو، غلبه پیدا می‌کند. ولو از فضایل بدت می‌آید و یا خیلی لذت نمی‌بری، حتماً وجودت را وادار به انجام آن‌ها کن، تا شرارت‌ها از بین برود.

چون در وجودت رذیلت‌ها و شرارت‌ها، سرشته شده است و اگر خودت را به کارهای خوب وادار نکنی؛ صددرصد بدی‌هاست که بر تو، غلبه پیدا می‌کند. ولو از فضایل بدت می‌آید و یا خیلی لذت نمی‌بری، حتماً وجودت را وادار به انجام آن‌ها کن، تا شرارت‌ها از بین برود.

 

عبادت حرفی و کم آوردن در مقابل فتنه و آزمایش

پروردگار عالم در قرآن کریم و مجید الهی بیان می‌فرماید: «وَ مِنَ الناسِ مَنْ یَعْبُدُ الله َعَلَى حَرْفٍ فَإِنْ أَصَابَهُ خَیْرٌ اطْمَأَنَ بِهِ وَ إِنْ أَصَابَتْهُ فِتْنَةٌ انْقَلَبَ عَلَى وَجْهِهِ خَسِرَ الدُنْیا وَ الاْخِرَةَ ذلِکَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِینُ»؛ یک عده‌ای از مردم، خدا را حرفی عبادت می‌کنند. اگر همه چیز، به صورت ظاهر، برایشان خیر بود - که آن خیری هم که خود انسان تعریف می‌کند؛ یعنی فقط آرامش باشد و دیگر شرورهای عالم پیدایشان نشود - معلوم است به پروردگار عالم مطمئن هستند، در دل شب قیام هم می‌کنند و نماز شب هم می‌خوانند، اما اگر یک موقعی، شرورهای عالم شرارت کردند و مشکل و فتنه (یعنی آزمایش) برایشان پیش آمد؛ این‌ها که خدا را حرفی عبادت می‌کنند، در فتنه‌ها کم می‌آورند، دگرگون می‌شوند و در درونشان، نسبت به پروردگار عالم هم، انقلاب صورت می‌گیرد.

در مقابل سختی‌ها و حصرهایی که شرورهای عالم برای مۆمنین درست می‌کنند و مثلاً در مطالب اقتصادی، فشار می‌آورند؛ آن‌هایی که اهل خیرند، برای رسیدن به آن خیر مبارزه می‌کنند، اما آن‌هایی که حرفی، خدا را عبادت می‌کنند، می‌لرزند، انقلاب در درونشان رخ می‌دهد و دگرگون می‌شوند. تا دیروز مۆمن بود اما امروز کافر می‌شود!

بنابراین این جهاد، باید همیشگی باشد؛ برای این که مبتلای به شرارت‌ها که از نفس خودمان است، نشویم، «و جاهِدُوا نفوسَکُم علَیهِ». بعد از آن، می‌فرمایند: «فإنَ الشَرَ مَطبوعٌ علَیهِ الإنسانُ»؛ دلیل این مبارزه هم این است که انسان، بر بدی سرشته شده است و طبع انسان، شرارت و بدی است، «فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا». پس اگر می‌خواهیم گرفتار شر نشویم، تنها راهش این است که دائم مواظب باشیم.

نفست را به پذیرش فضایل، مجبور کن

این مبارزه، این‌قدر مهم است که شاید انسان در ابتدا، نسبت به بعضی از فضائل، کراهت داشته باشد اما باید با همان حال، ادامه بدهد. مثلاً بعضی می‌آیند و سۆال می‌کنند: من از عبادتم، لذتی نمی‌برم، نسبت به نماز شب و قیام در دل شب، حال خوشی ندارم و گاهی احساس می‌کنم که از روی اجبار این کار را کردم، آیا این حال را داشته باشم و با این حال، ادامه دهم و نماز شب بخوانم؟ بله عزیزم! بخوان. البته بعضی توصیه می‌کنند که آن کار را نکن، اما اتفاقا علی (علیه السلام) بیان می‌کنند که آن کار را حتماً انجام بده.

وجود مقدس مولی‌الموالی، امیرالمۆمنین (علیه السلام) می‌فرمایند: «أَکْرِهْ نَفْسَکَ عَلَى الْفَضَائِلِ» نفس خودت را به پذیرش فضایلی که خیلی خوشش نمی‌آید، وادار کن.

یک عده می‌گویند: در این مواقع، این فضائل و مستحبات و ... را انجام ندهید. پس چرا امیرالمۆمنین (علیه السلام) این‌گونه می‌فرمایند؟

حضرت خودشان پاسخ می‌دهند و می‌فرمایند: «فَإِنَ الرَذَائِلَ أَنْتَ مَطْبُوعٌ عَلَیْهَا» چون در وجودت رذیلت‌ها و شرارت‌ها، سرشته شده است و اگر خودت را به کارهای خوب وادار نکنی؛ صددرصد بدی‌هاست که بر تو، غلبه پیدا می‌کند. ولو از فضایل بدت می‌آید و یا خیلی لذت نمی‌بری، حتماً وجودت را وادار به انجام آن‌ها کن، تا شرارت‌ها از بین برود.

همان‌طور که پیامبر (صلی الله علیه وآله) هم فرمودند: «تَکَلَفُوا فِعْلَ الْخَیْرِ» خودتان را به کار خیر مکلف کنید، این‌جا هم امیرالمۆمنین (علیه السلام) بیان می‌فرمایند: «أَکْرِهْ نَفْسَکَ عَلَى الْفَضَائِلِ».

منبع: بیانات آیت الله قرهی در خبرگزاری فارس