مقدّمه
موسوعه که به معنای دائرة‏المعارف است، در بردارنده مجموعه مطالبی است که منسوب به امام علیه‏السلام بوده؛ خواه آن که از شخص امام وارد شده و یا از دیگران پیرامون آن بیان شده باشد.
در راستای رسیدن به این معنا، «مؤسّسه تحقیقاتی حضرت ولیّ‏عصر علیه‏السلام » گامهای مثبتی را برداشته و اوّلین موسوعه‏نگاری را در باره حضرت جواد الائمّه علیه‏السلام تحت عنوان «موسوعة الجواد علیه‏السلام »، در دوجلد زرکوب و قطع وزیری چاپ و منتشر ساخته است، که بحمداللّه در سال 1378 ش. به عنوان «کتاب نمونه سال» برگزیده شده است. سپس «موسوعة الامام الهادی علیه‏السلام » در چهار جلد، که امید است به حول و قوّه الهی و توجّهات حضرت بقیة‏اللّه الأعظم علیه‏السلام ، یکی پس از دیگری در اختیار علاقه‏مندان و تشنگان چشمه زلال اهل‏بیت عصمت و طهارت علیهم‏السلام قرار گیرد. همچنین «موسوعة الامام الکاظم علیه‏السلام » و «موسوعة الامام الرّضا علیه‏السلام » در شرف تکمیل می‏باشد.
موسوعه در یک نگاه 
این موسوعه که سومین اثر «موسوعه نویسی» مؤسّسه حضرت ولیّ‏عصر علیه‏السلام می‏باشد، در بردارنده آنچه از امام حسن عسکری علیه‏السلام ـ در گفتار و کردار ـ صادر شده؛ همچنین آنچه از دیگران ـ کتب آسمانی، انبیا و ائمه علیهم‏السلام و شخصیت های شیعه و سنّی ـ در شأن و منزلت وی وارد شده است، می‏باشد. به عبارت دیگر: معجم، کلیّة مایرتبط بالامام العسکری علیه‏السلام خواهد بود.
ویژگی‏های موسوعه 
1. شش جلد زرکوب در قطع وزیری، با استفاده از حدود 210 عنوان کتاب از منابع اوّلیه (شیعه و سنّی).
2. ثبت کلیّه مدارک هر حدیث و موضوعی، با آدرس دقیق در پاورقی.
3. مجموعه احادیث و مطالب این موسوعه در 9 باب و 59 فصل و یک خاتمه تنظیم و دسته بندی شده است.
4. تعداد احادیث کتاب، حدود 1180 حدیث می‏باشد.
5. لغات و عبارات مشکل و یا اشتباه در پاورقی، ترجمه و مورد توضیح قرار گرفته است.
6. از ویژگی‏های دیگر، این که دارای 30 فهرست متنوّع می‏باشد.
آشنایی کوتاه با ابواب و فصول
باب اوّل در شش فصل: 
فصل اوّل در 4 موضوع: پیشگویی حضرت رسول صلی‏الله‏علیه‏و‏آله‏وسلم و بشارت بر ولادت امام عسکری علیه‏السلام ، تاریخ ولادت و محلّ ولادت.
فصل دوم نیز در 4 موضوع: نام حضرت در کتاب‏های آسمانی، نسب حضرت، ألقاب و کنیه حضرت.
فصل سوم در 2 موضوع: شمائل و جمال حضرت.
فصل چهارم در 4 موضوع: نام مادر، شأن آن مخدّره، همسران و اسامی و حالات ایشان، زیارتنامه نرجس و فرزندان دختر و پسر، خواهران و برادران حضرت.
فصل پنجم در 3 موضوع: مدّت عمر هنگام خروج از عراق، مدّت امامت و مدّت عمر هنگام شهادت.
فصل ششم در 5 موضوع: تاریخ شهادت، چگونگی شهادت، نماز بر جنازه حضرت و محل و کیفیت دفن.
باب دوم در شش فصل: 
فصل اوّل در 15 موضوع: نصوص وارد بر امامت حضرت از کتاب‏های آسمانی و انبیا و معصومان علیهم‏السلام .
فصل دوم در 9 موضوع: برخی از احادیث وارده پیرامون فضائل و مناقب حضرت.
فصل سوم در 6 موضوع: علائم و نشانه‏های امامت در کلام معصومان علیهم‏السلام . 
فصل چهارم در 11 موضوع: معجزات و کرامات حضرت در جریانات مختلف.
فصل پنجم در 2 موضوع: زیارات وارده و دعای متضمّنِ توسّل به حضرت.
فصل ششم: در بیان کلمات بزرگان پیرامون شخصیّت والامقام حضرت.
باب سوم در دو فصل:
فصل اوّل در 6 موضوع: در ابعاد مختلف زندگی اجتماعی، فرهنگی، اخلاقی، سیاسی و... 
فصل دوم در 10 موضوع: پیرامون حالات و برخوردهای حضرت با خلفای هم‏عصر خود.
باب چهارم در چهار فصل:
فصل اوّل در 6 موضوع: در رابطه با توحید و صفات خدا.
فصل دوم در 14 موضوع: پیرامون ملائکه و انبیا علیهم‏السلام .
فصل سوم در 3 موضوع: در بیان احادیث وارده پیرامون مقام ولایت و امامت در 65 عنوان؛ و سپس 13 عنوان در خصوص پنج تن آل عبا علیهم‏السلام و در پایان 12 عنوان در فضائل و مناقب هریک از امامان علیهم‏السلام .
فصل چهارم در 2 موضوع: مربوط به عالم برزخ و قیامت.
باب پنجم در 24 فصل:
هر فصلی مربوط به یکی از عناوین فقهی مرسوم بین فقها می‏باشد...
باب ششم در چهار فصل:
فصل اوّل در 3 موضوع: پیرامون فضائل قرآن، قرائت آن، تفسیر و تأویل آیات شریفه.
فصل دوم در 9 موضوع: در رابطه با احادیث وارده پیرامون دعاها، تسبیحات و اذکار و... 
باب هفتم در چهار فصل:
فصل اوّل در 6 موضوع: حکمت‏ها و نصایح متنوّع، در 16 عنوان.
فصل دوم: اشعار حضرت.
فصل سوم: فضائل شیعه.
فصل چهارم: در طبّ و درمان امراض به شیوه‏های مختلف.
باب هشتم در دو فصل:
فصل اوّل: در احتجاجات و مناظرات حضرت.
فصل دوم: در نامه‏نگاری‏های حضرت با اشخاص مختلف، در 71 عنوان.
باب نهم در پنج فصل:
فصل اوّل: متضمّنِ احادیث شریفه قدسیه.
فصل دوم: کلمات ملائکه و فرشتگان الهی.
فصل سوم در 2 موضوع: سخنان پیغمبران سلف و کلمات حضرت رسول علیهم‏السلام .
فصل چهارم در 13 موضوع: متضمّنِ سخنان حضرت فاطمه زهرا و امامان علیهم‏السلام .
فصل پنجم در 11 موضع: حاوی سخنان افراد و شخصیت‏ها.
و اما خاتمه موسوعه، مشتمل بر چهار فصل است: 
فصل اوّل: آن دسته از روایات و احادیثی که به قرینه راویان حدیث و نظرات دانشوران علم رجال و درایه، از دیگر معصومان علیهم‏السلام بوده؛ ولی اشتباهاً به نام امام عسکری علیه‏السلام ثبت گردیده است.
فصل دوم: اشخاص و افرادی که مورد مدح و یا مذمّت حضرت قرار گرفته‏اند.
فصل سوم در 4 موضوع: موثّقین، معتمدین، نمایندگان و خادمان حضرت و نیز شعرای هم عصر امام که در عظمت وی اشعار سروده‏اند.
فصل چهارم: راویان و اصحاب امام عسکری علیه‏السلام می‏باشد که مشتمل بر 2 موضوع است:
الف) راویان و اصحابی که دانشوران علم رجال در کتاب‏های خود به نام آنان تصریح نموده‏اند.
ب) راویانی که در این موسوعه مستقیماً از حضرت نقل سخن یا سیره کرده‏اند.
فهارس موسوعه 
یکی دیگر از امتیازات و ویژگی‏های این موسوعه، فهرست‏های مختلف و متنوّعی است که در 30 عنوان به شرح زیر خواهد بود:
فهرست آیات شریفه قرآن، دعاها و زیارات، احادیث شریفه، کلمات غیر معصوم، اسامی 14 معصوم علیهم‏السلام ، پیامبران سلف و جانشینان ایشان، نام فرشتگان و جنّیان، مردان، زنان، مکان‏ها و شهرها، صنایع و حرفه‏ها، فرقه‏ها و مذاهب، پادشاهان و خلفا، عناوین فقهی، وزن‏ها و کیل‏ها و...، اشعار، اوّلیّات، ضرب المثل‏ها، امراض و آفات، زبان‏های گوناگون، مقامات الهی، حیوانات، خوراکی‏ها و آشامیدنی‏ها، پوشیدنی‏ها، رنگ‏ها، زینت آلات، کتاب‏های آسمانی، وقایع و ایّام، ستارگان، مصادر و منابع موسوعه و در پایان نیز 
 
     


منبع:http://www.hawzah.net/hawzah/Default.aspx